Küresel Isınma Leyleklerin Dengesini Bozdu

Türkiye'de son yıllarda etkisini hissettiren küresel ısınma bitki örtüsünü olduğu gibi hayvanları da olumsuz etkiliyor. Dünyanın en büyük leylek kolonisinin bulunduğu Diyarbakır'da son 2 yıldır leylek sayısında azalma yaşanıyor. Diyarbakır ve çevresinde kuş türleri konusunda yaklaşık 6 yıldan bu yana araştırma yapan Prof. Dr. Ahmet Kılıç, leylek yavrularının yetersiz beslenmeden dolayı öldüğünü söyledi.
Diyarbakır Dicle Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Kılıç, dünyanın en büyük leylek kolonisinin bulunduğu Diyarbakır'da küresel ısınma nedeniyle leyleklerin dengesinin bozulduğunu söyledi. 2003 yılından bu yana Diyarbakır ve çevresinde kuş türleri konusunda araştırma yapan Prof. Dr. Ahmet Kılıç, Diyarbakır'ı Bismil ilçesine bağlayan karayolu civarında bulunan yüksek gerilim hatları üzerinde 53 leylek yuvası tespit edildiğini ancak leylek sayısında küresel
ısınma ile birlikte azalma görüldüğünü kaydetti. Diyarbakır'ın kuş cenneti olduğunu ifade eden Kılıç, "Türkiye'de 450 kuş türünün 270'den fazlası Diyarbakır'da bulunuyor. Bu kuşların en büyük kısmını leylekler oluşturuyor. Yapmış olduğumuz araştırmalarda Bismil ilçesinde 20 kilometrelik alan içerisinde 53 tane leylek yuvası tespit ettik. Bu, dünyanın en büyük leylek popülasyonu anlamına geliyor. Bu yuvaların 42'sinde aktif olarak kuluçka tespit ettik" dedi.
Prof. Dr. Kılıç, "2007 yılında Diyarbakır'da kar yağışı uzun yıllardan sonra etkili olmuştur. Bu durum toprağın suya yeterince doymasına neden oldu. Bitkisel üretim iyi bir şekilde gerçekleşti. Bunlarla beslenen küçük hayvanlar artış gösterdi. 2007 yılında leylek popülasyonunda bol miktarda (115 yavru) yavru yetiştirildi. Halbuki önceki yıllarda azalma belirlenmişti. Beş yavrulu yuva sayısında artış belirlendi. Bu durum 2008 yılında değişti. Zira 2008 yılı ülkemiz genelinde olduğu gibi Güneydoğu Anadolu
Bölgesi'nde ve Diyarbakır'da kurak geçti. Yetiştirilen yavru sayısı 97 olarak belirlendi. Zira yavruları besleyecek yeterince yiyecek yoktu. Bitkisel üretim olmayınca hayvansal üretim de gerçekleşmiyor. Besin piramidinin en üstünde bulunan leylekler bu yüzden olumsuz etkilenerek daha az yavru yetiştirebilmiştir. Canlılar arasındaki besine bağlı bu ilişki, küresel ısınmanın göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır" şeklinde devam etti.
Küresel ısınma nedeniyle leyleklerin Diyarbakır'da 2008 yılında 2 ay daha erken kuluçka dönemine girdiğini ifade eden Kılıç, "Bölgemiz global ısınmadan etkilenmiştir. Bunun yansımaları, hayvan türlerinin davranışlarındaki değişikliklerde izlenebilir. Leylekler de davranış değişikliği göstermeye başladı. Önceki yıllara göre kuluçka yerleri olan Diyarbakır'a şimdi daha erken gelmeye başlamalarının yanı sıra 5 çift leyleğin kışı bile üreme merkezlerinde geçirdiğini gördük. Leyleklerin üreme merkezlerine
erken gelmeleri bazı sakıncalar doğuracağını düşünüyoruz. Leyleklerin besin merkezi olan Dicle Nehri'nde yağış azlığı nedeniyle yiyecek problemi başlayacağından yavru sayısında önceki yıllara göre düşüş beklemekteyiz. Çünkü yiyecek olmadığı zaman yavrular yeterince beslenemeyecektir ve yavru ölümleri beraberinde yaşanacaktır. Gerekli tedbirlerin alınması lazım, kuraklık doğal olarak zaten etkiliyor. Tedbir almayacak olursak daha pek çok tür hayvan ortadan kalkacaktır'' diye konuştu.
Leyleklerin kışı Afrika'daki Nil Nehri kenarında, İlkbahar ve Yaz mevsimlerinde ise Dicle ve Fırat gibi sıcak sulak merkezlerde ürediğini belirten Kılıç, leyleklerin çevrede istenmeyen aşırı kurbağa, kertenkele, çekirge gibi hayvanların hızlı bir şekilde üremesini engellendiğini kaydederek, "Leylekler yöre halkı tarafından 'Hacı leylekler' diye adlandırılır. Güney'e gitmek İslam inancında Kabe'ye, hacca gitmekle aynı kabul edilir. Leylekler de Güney'e göç ettiklerinden dolayı hacı leylek denir. Leylekler
kesinlikle Suudi Arabistan'a gitmez, Afrika'ya, Nil Nehri'ne gider. Eskiden beri kabul edilen görüş nedeniyle bu göçmen hayvanlar bölgede kutsal sayılıyor'' bilgilerini aktardı.
Dünyanın en büyük leylek kolonisinin bulunduğu Diyarbakır'ın Bismil ilçesi açık bir hayvanat bahçesi görünümünde. Yöre halkı yüksek gerilim hatları üzerinde üremeye geçen leyleklerin kuluçka dönemlerini, eş durumunu ve davranış biçimlerini izleme şansı buluyor. 20 yıl yaşayabilen leylekler çiftleştikleri eşleri ile bir ömür aynı yuvada birlikte yaşama örneğini sergiliyor.
Yenises.com.tr