Mardin'de Aşiretçilik Revaçta

Güneydoğu'da aşiretçiliğin en çok hüküm sürdüğü ilin Mardin olduğu ortaya çıktı.
İHA muhabirinin çeşitli kaynaklardan derlediği bilgiye göre, bölgede az nüfuslu çok sayıda birimden oluşmuş yaygın ve dağınık bir yerleşme düzeninin egemen olduğu belirtildi. Kırsal yerleşim dokusunda, köylerin yanı sıra mezra, kom ve oba gibi köyaltı yerleşim birimlerinin de bulunduğu kaydedilerek, köy başına ortalama 1,2 mezra düştüğü, en yoğun nüfuslu köylerin Adıyaman'da, en düşük nüfuslu köylerin ise Şanlıurfa'da bulunduğu ifade edildi.
Yapılan araştırmalarda, bölgede yaygın bir ekonomik etkinlik olan hayvancılığa bağlı olarak göçebe-yarı göçebe bir yaşam biçiminin de etkinliğini koruduğunu vurgulanarak, şu sonuçlara varıldı:
"Göçebe ya da konar göçer nüfus barındıran köy oranı yüzde 2.9'dur. Bunun yanı sıra, yarı göçer bir yaşam sürdüren köy oranı yüzde 8.8'dir. Köylerin toplumsal yapısı genelde bölgedeki toplumsal örgütlenme ve bağlılık biçimi olan aşiret ilişkisine dayanmaktadır. Köylerden yüzde 61.8'i bir ya da birkaç aşirete bağlı hane halklarından oluşmaktadır. Aşiret köylerinin oranı Mardin'de yüzde 83.3, Adıyaman'da yüzde 60, Şanlıurfa'da yüzde 55.5, Diyarbakır'da yüzde 37.5 ve Gaziantep'te yüzde 16.7'dir. Hane reislerine kendilerini bir aşirete bağlı sayıp saymadığı sorulduğunda, yüzde 47.3'ü bir aşirete bağlılığı bulunduğunu belirtmiştir. Bu bağlılık kırda yüzde 57.2'ye yükselirken, kentte yüzde 33.3'e kadar düşmektedir. Bu durum kır kesiminde aşiret bağının günümüzde de önemini korumasına karşılık kentte giderek çözülme sürecinde olduğunu göstermektedir."
Şanlıurfa'da aşiretçiliğin yerini dernekler alıyor. Şanlıurfa'da 100'e yakın aşiretten 18'inin dernekleştiği bildirildi. Dernekleşen aşiretler her hafta dernek binasında toplanarak sorunlara çözüm arıyorlar.
İlde bulunan 100'e yakın aşiretten 18 tanesi dernekleşerek aşiret liderlerini sandıkta seçiyor. Şanlıurfa'nın köklü aşiretlerinden "Hadidi" aşireti "Yusufkuyu Köyü Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği" ismini aldı. Bedendibi Mahallesi'ndeki dernek binasında her hafta toplanan Yusufkuyu Köyü Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Sait Koyuncu, "Biz artık aşiret olarak anılmak istemiyoruz. Hadidi aşiret ismini silelim artık. Derneğimiz bir ilktir. Ailemizin aşiret olarak tanınmasını istemiyoruz. Biz bir aileyiz ve bu ailenin içerisinde bir dernek yönetimi var. Büyüklerimizle birlikte ailemizin sıkıntılarını ve toplumsal olaylara bakışımızı bu dernek amacıyla topluma yansıtıyoruz. O günlerde Dernekler masasında Hadidi Dernek olarak tanıtamıyorduk. Ama Hadidi'ler ailesi olarak kuruldu. Yasımız, hüznümüz ile buradayız" dedi.
Şanlıurfa'da dernekleşen Hıyye aşireti de "Seksenören Köyü Yardımlaşma Derneği" ismini aldı. Seksenören Köyü Muhtarı Hüseyin Çiftçi, "Derneğin amacı kendi akrabalarımızla yakın ilişki kurmak için kurduk. Hıyye aşiretine bağlı olarak kurulan bu dernekte hasta acil durumda olanlara da yardım ediyoruz" diye konuştu.
Bu arada, Şanlıurfa'da bulunan yaklaşık 100 aşiretten 18'i dernekleşerek kentin değişik yerlerinde dernekleri bulunuyor. Dernek binasında bir araya gelen üyeler, çiğköfte yoğuruyor, derneğin sorunlarını konuşuyor ve yardım edilmesi gereken ailelere yardım ediyor.
www.mardinnethaber.com