Bunları yapın, noterde boş yere ücret ödemeyin

Devlet dairelerinde sağlanan kolaylıklardan habersiz olan vatandaşlar resmi işlemlerini yaptırırken mağdur oluyor. Bilinçli vatandaşlar hiç para vermeden işlerini hallederken, diğerleri için gereksiz harcamalar kaçınılmaz oluyor. Devlet dairelerinde ücretsiz olan, ancak noterden para karşığılında alınan belgelerin başında muvafakatname, dernek defterlerini tasdiklettirme işlemi, kira sözleşmesi ve tapu evrakları geliyor.

Muhtarlıklardan 3,5 liraya alınan ikametgâh ve nüfus cüzdanı sureti de ilçe nüfus müdürlüklerinde ücretsiz veriliyor.

Yurtdışına 18 yaşından küçük çocuğuyla seyahate çıkacakların eşinden 'çocuğu için veliden izin alınmıştır' anlamı taşıyan 'muvafakatname' alması gerekiyor. Noterde 40-50 TL'ye verilen bu belge, emniyet müdürlüklerinde ücretsiz. Yetkililer, birçok vatandaşın bu belgenin emniyette verildiğini bilmediğini dile getirirken, bazı kişilerin de emniyette sıra beklememek için noteri tercih ettiğini aktarıyor.

Sivil toplum kuruluşları ve derneklerin, faaliyetlerini not aldıkları defterlerini resmi nitelik kazandırmak için tasdik ettirmesi gerekiyor. Ancak birçok kuruluş, bu defterlerin il dernekler müdürlüğünde ücretsiz tasdik ettirildiğinden haberi olmadığı için notere giderek gereksiz masraf ediyor. Taraflar arasında yapılan kira sözleşmelerini notere tasdik ettirmek de hukuki anlamda hiçbir şeyi değiştirmiyor. Tapu sözleşmeleri için de aynı durum geçerli.

Bürokrasiyi azaltmak için getirilen e-devlet projesiyle muhtarlıklardan alınan ikametgâh ve nüfus cüzdanı sureti nüfus müdürlüklerinde de verilmeyle başlandı. Üstelik ücretsiz. Sarıyer Ferahevler Muhtarı Turan Öztürk, birçok vatandaşın uygulamadan haberi olmadığı için 3,5 lira karşılığında muhtarlıklardan bu belgeleri almaya devam ettiğini belirtiyor.

DEVLET VATANDAŞI BİLGİLENDİRMİYOR

Tüketici dernekleri ise devletin bu işlemlerle ilgili vatandaşı bilgilendirmediğinden yakınıyor. Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya, halk arasındaki notere onaysız belgelerin kabul edilmeyeceğine dair anlayışın yanlış olduğunu belirterek, "Devlet dairelerinde çalışanların birçoğu da bu konuda bilgisiz olduğu için vatandaşı direkt notere yönlendiriyor. Vatandaşların yanında kamu çalışanlarının da eğitilmesi gerek. Memur, vatandaşa 'Şurada ücretsiz işini yaptırabilirsin, ama beklemek istemiyorsan notere gidebilirsin' şeklinde bilgi verebilmeli." diyor. Tüketiciler Derneği Başkanı Engin Başaran ise hastanelerde alınan sağlık raporlarında kişiden 'bağış' adı altında ücret alındığına değiniyor. Bağışta zorlama olamayacağına dikkat çeken Başaran, "Kimi heyet raporlarında para alınıyor, kimisinde alınmıyor. Bu konu aydınlığa kavuşturularak bunların ne kadarı yasal, ne kadarı değil açık bir şekilde belirtilmeli." diye konuşuyor.

Müstakil Tüketiciler Birliği Onursal Başkanı avukat Bülent Deniz, devlet dairesinde yapılan bir işlemin noterde yapılmasının hukuken hiçbir farkı olmadığını vurguluyor. Daha önce sabıka kaydı alınırken bağış olarak ödenen paranın daha sonra 'Bu işin ücreti budur' şeklinde düzenlendiğini aktaran Deniz, "Devletin kendi vatandaşına sabıka kaydını vermesi zaten görevidir. Bunun ücretsiz yapılması gerekir." ifadelerini kullanıyor.

ZAMAN
Muzaffer Salcıoğlu İstanbul