On Parmak Klavye Kullanma Teknikleri

F KLAVYENİN DOĞUŞU

Mustafa Kemal ATATÜRK'ün başlattığı yeniliklerden birisi de Türk
Harflerine geçiş ve Arap alfabesinden kurtulmak olarak
gördüğümüz ‘Harf İnkılabı’ydı. Bu yenilikçi hareketten sonra
Türkçemize sahip çıkmış ve bu konuda somut
adımlar atmıştık.

Bu adımlar sıklaştıkça ve teknoloji geliştikçe
bu akımı sürdürmeye kararlı olan hocamız İhsan YENER konu
hakkında devlet nazarında girişimlerde bulunmuş, 1946 yılında
resmi makamlara “Türk diline uygun ve standart olarak kabul
edilecek bir klavye geliştirilmesi” için yazılar yazmıştır. Bu
yazılar sonucu dönemin Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri ile
görüşmüş ve beraberinde Cumhurbaşkanımız Celal Bayar ile
bu konu masaya yatırılmıştır. Görüşmeler sonucunda Sayın
Cuhmurbaşkanımız bir komisyon kurulmasına ve bu konuda
çalışmalar başlatılmasına ön ayak olmuştur. Bu tarihten sonra
İhsan YENER ve oluşturulan komisyon Türk Dil Kurumu’nun
kılavuzundan yararlanarak Türkçemizde kullanılan 30.000′e yakın
kelimenin değerlendirmesini yapmıştır. (Komisyon içerisinde
Türk denetçiler olduğu gibi konunun uzmanı olan yabancı
katılımcılarda bulunmaktaydı.) Bu değerlendirmelerde,
Türkçemizdeki sesli ve sessiz harf kullanımı en iyi şekilde
ortaya çıkarılmış ve kelimeler içerisinde geçen harf ayrımı
yapılmıştır. Bu harf ayrımı sonucunda Türkçemizde kullanılan
sesli harflerin a, e, i, ö, u gibi sol ele ve diğer harflerin ise
sağ ele oranlanarak oluşturulan F klavye hayata geçirilimiştir.

Klavyemiz 20 Ekim 1955 tarihinde resmi olarak kabul edilmiştir.
1974 yılında Türk Standartları Enstitüsü tarafından “zorunlu
standart” olarak kabul görmüştür. Bu tarihten sonra
yurtdışından gelecek olan klavyelerde F klavye olma zorunluluğu
getirilmiştir. (Zira TSE’nin 1978 ve 1979 yılında yaptığı
düzenlemeler bilgisayarları da içermekteydi)

Yukarıda görüldüğü gibi F klavyemiz 50 yıldan fazla bir
zamandır ülkemizde kabul gören ve kullanılan bir klavye
biçimidir. Bununla birlikte 1974 yılında TSE tarafından
kabul edilmiş ve zorunlu hale getirilmiştir.

Q KLAVYE İLE ON PARMAK YAZILAMAZ MI?

F klavye ile on parmak yazım teknikleri kullanılarak
yazılabilecek en iyi hızda yazı yazmanın ışığında aklımıza
şöyle bir soru geliyor: “Q klavye ile on parmak yazı yazılamaz
mı?” Bu soruyu isterseniz kendi klavyemizi ve Q klavyeyi
inceleyerek cevaplayalım.

Q klavyede harf dizilimi Türkçe açısından çok olumsuzdur. Zira
Türkçede en çok kullanılan sesli harf olan “A” harfi Q klavye
düzeninde sol elin serçe parmağına denk gelmektedir. Sol elin
serçe parmağı sürekli olarak q on parmak düzenine göre
kullanılırsa elimiz çok çabuk yorulur. Bu isterseniz kendinizde
deneyebilirsiniz. Q klavye üzerine sol elinizin serçe parmağı A
harfine oturacak şekilde sırasıyla parmaklarınızı oturtun. Daha
sonra elinizi hiç kaldırmadan sadece sol elinizin küçük parmağı
ve sol el yüzük parmağı ile “ASA” kelimesini yazmaya çalışın.
5 veya 6. yazımdan sonra parmaklar ve dolayısıyla el bileği
ekleminiz yorulmaya başlayacaktır. Ancak aynı kelime F
klavyemizde sırasıyla sol elin işaret parmağı ve sağ elimizin
işaret parmağı ile yazılacağından hiçbir yorulma belirtisi görülmez.

Sadece a veya diğer sesli harfler için geçerli olmamakla birlikte
Q klavye düzeninde tüm harflerin yerleşimi Türk kullanıcısı için
bir engel teşkil etmektedir. Bunu Q klavye üzerinde sesli
harflerin dağınık yerleşiminden anlayabilirsiniz. Sesli harfler
kelimeler içinde çok kullandığımız için önemlidir ve sürekli bu
harfleri tuşlarız. Olaya birde sessiz harfler açısından bakalım.
Türkçemizde en çok kullanılan sessiz harflerden birisi olan “K”
harfi Q klavye düzeninde sağ elin orta parmağına denk
gelmektedir. Ancak F klavyemizde bu harf sağ elin işaret
parmağı üzerine denk gelir. Bunun nedeni K harfinin en çok
kullandığımız sessiz harflerden birisi olması ve ellerimizin
yorulmaması için hızlı ve kolayca vuruş yapabileceğimiz bir
noktaya alınmasıdır. Sanırım bu bile F klavyenin farkını
ortaya koyuyor, ne dersiniz?

YILLARDIR Q KLAVYE KULLANIYORUM, F KLAVYEYE GEÇMEM ZOR OLMAZ MI?

İnsan alıştığı bir düzenden başka bir düzene geçince kesinlikle
bir sendeleme dönemine girer. Bu kaçınılmaz bir durumdur.
Ancak yukarıda bahsedilen durumun klavye değiştirmede önemli
olmayacağı bir gerçek, çünkü F klavyeye alışmanız sizin en fazla
3 gününüzü alır. Yapacağınız basit ve düzenli egzersizler ile
kendinizi geliştirebilirsiniz. Unutmayınız ki, şu anda bu yazıyı
yıllarca Q klavye kullanmış ve daha sonrasında F klavyeye
geçerek dakikada 500 karakterin üzerinde yazı yazabilen
birisi yazıyor.
Sadece F klavyeye geçmeyi isteyin bu size yeter. F Klavye on
parmak teknikleri hakkında yardımcı olabilecek programlar ve
yazılımlar edinmeye çalışın. Bu yazılımlar sizin klavye düzeninizi
sağlamanızda büyük oranda yardımcı olacaktır.

Q klavyeden F’ye geçişte zorlanmazsınız, çünkü F klavye
üzerinde klavyeye bakmadan (hatta bilgisayar ekranına bile
bakmadan) yazım yapabilirsiniz. Bu sayede hızlı ve daha doğru
bir yazı yazma tekniği elde edersiniz. Bunun zaman, para,
rahatlık açısından getirilerini bilgisayar ile alakalı bir insansanız
tahmin edebilirsiniz.
Kendinizi yormayın, birden F klavye öğrenmeye kalkmayın,
öncelikle size bu konuda yardımcı olabilecek yönergeleri izleyin.
Daha sonrasında kendinizi rahat hissettiğinizde F klavyeye
geçin. Göreceksiniz F klavye ile aslında çok daha hızlı ve doğru
yazı yazabileceksiniz. (İnanın şu anda bu yazılarda F klavye
üzerinde yazılıyor, bu kadar çok yazıyı Q klavye ile yazdığınızı
bir düşünsenize?)

OTURMA DÜZENİ VE PARMAKLARIN YERLEŞİMİ

F klavye ile yazı yazarken (yada başka bir klavyede) oturma
düzeni çok önemlidir. Sandalyenize mümkün olduğunca dik
oturun. Gerekirse sandalyenizi daha rahat olabileceğiniz bir
başkasıyla değiştirin. Bilgisayar ekranı ile gözleriniz arasında
en az 30 cm’lik bir mesafe olması idealdir. Bu mesafeyi veya
biraz üstünü (40-50 cm gibi) korumaya çalışın.

Sol elinizin serçe parmağı klavyenizde A harfine gelecek şekilde
(A diyorum çünkü muhtemelen bir Q klavye üzerinde F
onparmak çalışacaksınız, bu sizin için bir dezavantaj değil
aksine avantajdır) sıralayın. Sağ elinizin başparmağını da J
harfi üzerine gelecek şekilde sırasıyla yerleştirin. Detaylı
olarak yazmam gerekirse parmaklarınız;

SOL EL

Serçe Parmak: A | F klavyede U
Yüzük Parmak: S | F klavyede İ
Orta Parmak: D | F klavyede E
İşaret Parmağı: F | F klavyede A

SAĞ EL

İşaret Parmağı: J | F klavyede K
Orta Parmak: K | F klavyede M
Yüzük Parmak: L | F klavyede L
Serçe Parmak: Ş | F klavyede Y

Baş Parmaklar: Space (iki parmakta boşluk tuşunun
üzerinde olmalıdır.)
şeklinde dizilmelidir. Gördüğünüz gibi parmakların düzeni sadece
orta blok için geçerli. Parmaklarınız yazmaya başlamadan önce
ve yazarken sürekli bu blok üzerinde olmalıdır. Diğer harflere
parmaklarınız geçiş yapacaktır. Örneğin T harfini yazabilmek
için sağ elin işaret parmağını bir yana kaydırırsınız. N
yazabilmek için sağ el orta parmağınızı bir yukarı kaydırırsınız.
Bu şekilde kaydırmalar ile on parmak yazım tekniğine
başlayabilirsiniz.

Parmaklarınızın pozisyonu hızlı yazı yazarken çok önemlidir.
Bu nedenle parmaklarınızın yerleşimine dikkat etmeniz
gerekiyor. Parmaklarınızı doğru harfler üzerine koyduktan
sonra, klavye üzerine bırakmayın. Mümkün olabildiğince
parmaklarınızın ilk eklemi ile orta eklemi arasında belli bir açıyı
koruyun. Parmakların sürekli bu pozisyonda durması ve hareket
etmesi ekleminizde mobilizasyon sağlayacağı için yorulma
hissetmezsiniz.

Bununla birlikte sorun teşkil eden bir diğer durum ise
parmaklarımızı klavye üzerine yerleştirdikten sonra el bilek
ekleminin pozisyonudur. El bileğinizi F klavyedeyken zorlamayın.
Daha rahat ve hızlı nasıl yazabiliyorsanız o şekilde
konumlandırın. İdeal olan biçim el ile kol arasında oluşturulacak
düz bir açı ile yazmaktır. Bu konuda kendinizi sıkmayın, rahat
ettiğiniz şekli tercih edin. Zaten ileride klavyemizi kullanmaya
devam ettikçe kendi pozisyonunuzu ayarlamakta zorluk
çekmeyeceksiniz.

F KLAVYE’Yİ BİLGİSAYARIMDA NASIL KULLANACAĞIM?

F klavye düzenine geçebilmek için öncelikle kullandığınız işletim
sisteminin Dil özelliklerini değiştirmeniz gerekiyor. Örneğin
Windows XP kullanıcısı iseniz, Başlat >> Ayarlar >> Denetim
Masası >> Bölge ve Dil Seçenekleri bölümüne tıklayın, açılan
ekranda Diller sekmesinden Ayrıntılara geçiş yapın. Karşınıza
gelen alanda Ekle diyerek Türkçe F klavyeyi sisteminize
tanıtabilirsiniz. Bu sayede F klavye ile yazılar yazabilirsiniz.
Şayet Q klavyeyi bilgisayarınızdan kaldırmadıysanız Shift+Ctrl
tuş kombinasyonu ile F klavyeye anlık geçişler yapabilirsiniz.

NERDEN BAŞLAYACAĞIM?

Başlamak bitirmenin yarısıdır. Herşeyden önce parmaklarınızın
yerleşimini ve oturma düzeninizi sağladıktan sonra önce basit
kelimeler yazarak yazmaya başlayın. Yazım tekniğinin başında
Aka, yaşa, uyu, taka, kat, yat gibi kelimeler yazılır. Bu
kelimelerin yazılmasının amacı hem çok kullanılan ve sesli
harflerin hakim olduğu klavye orta bloğuna alışmak ve
parmaklarınızı bu alanda -konumlandırmaktır. Bununla birlikte
harflerin yerlerini iyi ezberlemeye çalışın. Bu ezberleme süreci
çok kısa bir zamanını alacaktır, zaten daha sonrasında
parmaklarınız gideceği harfi kendisi bulacaktır. Siz bu konuda
herhangi bir sıkıntı çekmeyeceksiniz.

F KLAVYE BULAMIYORUM!

Evet doğrudur, şu anda ülkemizde yer alan bilişim firmaları ve
bu konuda yurt dışından parça getirten firmalarda dahil olmak
üzere bir Q klavye üstünlüğü var. Satılan bilgisayarların
konfigürasyonunda her zaman Türkçe Q klavye ibaresini
görürsünüz, ancak daha şu zamana kadar bir konfigürasyonda
Türkçe F Klavye yazımını görmedim. Bu konunun sanırım devlet
nezdinde araştırılması, müdahale edilmesi gerekiyor. Yasayla
zaten desteklenen bu konu, gümrük mevzuatındaki ve
yasalardaki boşluklardan yararlanılarak Q kullanımına zorlama
olarak bizlere geri dönüyor. Son dönemlerde biraz daha sık
bulmakla birlikte Q klavyeyi bulabildiğiniz rahatlıkta F
klavyemizi piyasada bulamıyorsunuz. F klavye ile yazan
üstatlarımız bana “zaten gerek yok, biz klavyeye bakmadan
yazı yazıyoruz” diyebilirler. Ancak daha başlangıç aşamasında
olan bir insanın o klavyenin düzenini görerek öğrenmesini ben
kendi açımdan daha doğru buluyorum. Zaten ileride F klavye ile
yazmaya devam ettikçe Q da olsa F de olsa klavyeye bakma
ihtiyacı hissetmeyeceksiniz.

KLAVYE İLE ÇOK HIZLI YAZDIĞIMA İNANIYORUM,
HIZIMI NASIL ÖĞRENEBİLİRİM?

Şayet hızınızı (klavye yazım hızınızı) öğrenmek istiyorsanız
bunun için size Microsoft Office paketi içinde bulunan Ms Word
programını tavsiye edeceğim. Hızımızı öğrenmek için sadece bu
program yeterlidir. Peki nasıl yapacağız? Hemen kısaca izah
edeyim; öncelikle yazmak istediğiniz metni seçin ve rahatça
görüp yazabileceğiniz bir alana konumlandırın. Daha sonra boş
bir word belgesi açarak hemen yazmaya başlayın.

Yazınızın uzun yada kısa olması önemli değilir, ancak kafi
miktarda bir yazı olması hızınızı öğrenmek açısından idealdir.
Daha sonra yazınız bittiği an hemen CTRL+S tuş kombinasyonunu
kullanarak dosyayı kaydedin. Dosyayı kapatmadan program
menüsünden, Dosya > Özellikler > İstatistikler alanına gelin.
Burada geçen zamanınızı ve Karakter sayınızı bulun. Örneğin 5
dakikada 2000 karakter yazıyorsanız bunu 5′e bölerek
dakikadaki karakter hızınızı hesaplayabilirsiniz. Böylelikle 400
karakter/dk sizin yazım hızınız olacaktır. Bunun içinden yanlış
yazdığınız kelimeleri de çıkararak tam ve doğru yazım hızınızı
hesaplayabilirsiniz. Word programı Türkçe’de hatalı yazılan
sözcükleri ve karakterleri otomatik olarak bizlere sunduğu için
bu programı tavsiye ediyorum. Yoksa sizde boş bir metin
editörü (notpad, word, wordpad gibi) açarak belli bir zaman
yazı yazabilir ve bu zamanda yazdığınız karakterleri birbirine
bölerek hızınızı bulabilirsiniz.

Q Klavye On Parmak Yazım Kuralları

Temel fikir aynı parmaklara sürekli olarak aynı harflere
basılması böylece harflerin yerlerinin kolay ezberlenmesi ve
klavyeye bakmadan yazı yazılmasıdır. Böylece yazan kişi
yazarken, elleri klavyeyi kapatsa bile harfleri aramak için
üzerine eğilmek zorunda kalmaz. On parmak öğrenmedeki en
önemli kurallar klavyeye bakmamak, sürekli aynı harfe aynı
parmak ile basmak ve ellerin doğru yerleştirilmesidir.

On Parmak Kullanmanın Yararları
Daha az yorulmak.
Daha hızlı yazmak
Bilgisayar başında daha sağlıklı durmak.
Klavyeye bakma zorunluluğunun ortadan kalkması
Sol Elin Yerleştirilmesi

Sol elin işaret parmağı bu çıkıntılı F harfine gelecek şekilde
resimdeki gibi sırasıyla yerleştirilir. Bundan böyle her iki elin
de baş parmakları yalnızca Boşluk, space, tuşuna gelecek
şekilde yerleştirilir.

Serçe Parmak: Serçe parmak normalde A harfinin üzerine

gelir. Ama [1], [Q], [A], [Z] harflerine ve bu harflerin

oluşturduğu hattın sol tarafındanki tuşlara basar.
Yüzük Parmağı: Normalde S harfinin üzerinde hazır durur
ama [2], [W], [S], [X] Harflerine de basar.
Orta Parmak: Normalde D harfinin üzerinde hazır durur

ama [3], [E], [D], [C] harflerine de basar.
[b]İşaret Parmağı: Normalde Çıkıntılı F harfinin üzerinde

hazır bulunur ancak [4], [R], [F], [V] Hattı ile birlikte [5],
[T], [G], hattındaki harf ve rakamlara da gerektiğinde basar.
Baş Parmak: Yalnızca Boşluk Tuşu (Space Bar) ' na basacak şekilde yerleştirilir.
Sağ Elin Yerleştirilmesi

Sağ elin işaret parmağı, resimdeki gibi çıkıntılı J harfinden
başlamak üzere sıra ile yerleştirilir. Bundan böyle her iki elin
de baş parmakları yalnızca Boşluk, space, tuşuna gelecek
şekilde yerleştirilir. Kılavyeye, artık sag el hep bu şekilde
yerleştirilir.
Baş Parmak: Yalnızca Boşluk Tuşu (Space Bar) ' na basacak
şekilde yerleştirilir.
İşaret Parmağı: Normalde Çıkıntılı J harfinin üzerinde hazır
bulunur ancak [7], [u], [J], [M] Hattı ile birlikte [6], [Y], [H], [N]
Orta Parmak: Normalde K harfinin üzerinde hazır durur ama
[8], [i], [K], [Ö] harflerine de basar.
hattındaki harf ve rakamlara da gerektiğinde basar.
Yüzük Parmağı: Normalde L harfinin üzerinde hazır durur
ama [9], [O], [L], [Ç] Harflerine de basar.
Serçe Parmak: Serçe parmak normalde Ş harfinin üzerine
gelir. Ama [ğ], [ü], [Ş],[i][p] [.] tuşlarına ve bu tuşların
oluşturduğu hattın sağ tarafındanki Harf Tuşları Grubuna basar.