Bağırsak Kurtları Gelişimi Olumsuz Etkiliyor

Çocuk yetiştirmenin en zor taraflarından biri de, onun birtakım rahatsızlıklar geçirmesine şahit olmaktır. Bunlardan belki de en sevimsizi, çocuğunuzun dışkısında bağırsak kurtlarıyla karşılaşmanız olabilir. Böyle bir şeyle karşılaşmak, anne-babalar için gerçekten de sıkıntılı bir durum. Önlem alınmadığı takdirde özellikle 1 yaş civarı çocuklarda önemli rahatsızlıklara neden olabilen bu sevimsiz yaratıklarla baş etme konusunda neler yapmanız gerektiği ve aklınıza takılabilecek her şeyi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr Duygu Gür'e sorduk. Uzmanımızın önerilerini okumadan unutmamanız gereken bir şey var ki o da, bu durumun sadece sizin çocuğunuzun başına gelmiyor olması..

1 yaş civarındaki çocuklarda bağırsak parazitleri (kurtları) görülebiliyor. Bunun nedenleri neler olabilir?
Anne sütünden ek besinlere geçişle birlikte, özellikle besin hazırlarken hijyen kurallarına dikkat edilmemesi durumunda parazit bulaşabilir. 1 yaş civarında çocuklar her şeyi karıştırmaya, toz toprakla oynayıp ağızlarına götürmeye meraklı olduklarından, parazitlere daha sık rastlanabilir. Bu yaş grubundaki çocuklar, sıkıntı ve şikayetlerini net olarak dile getiremeyeceği için ve başka hastalıklarla da bu durum karışabileceğinden, anne-babaların ve doktorun parazit konusunda uyanık olması önemlidir. Bağışıklık sistemi yetersizliğinde parazitler sık görülebileceğinden çocuğun başka sistemlerini ilgilendiren sorunlarının olup olmadığı da araştırılmalıdır.

Bağırsak kurdu nedir? Nasıl oluşur? Çeşitleri var mıdır?
Bağırsak kurtları genelde düşük, ortasosyoekonomik düzeydeki toplumlarda, özellikle hijyen kurallarına dikkat edilmediği durumlarda, genellikle el, ağız, dışkı nadiren de deri yoluyla bulaşan, insan ve toplum sağlığını tehdit eden, istenmeyen belirti ve bulgulara neden olan hastalıklar yaratır. Basit temizlik kurallarına uyulması ve parazit taşıyanların tedavi edilmesi ile yayılma riski hızlıca azaltılabilir. İnsan bağırsaklarında 2 tip parazit bulunabilir. Bunlardan biri "Helmint" denilen ve genellikle dış ortamdan alınıp insan vücudunda çoğalmayan parazitlerdir. Kılkurtları, çengelli solucanlar bu gruba örnektir. "Protozoa" denilen tek hücreli parazitler ise, dış ortamdan alındıktan sonra insan vücudunda çoğalarak hastalık yaparlar. Amip, giardia gibi parazitler bu gruba örnektir.
Bağırsak parazitlerinin bulaşma yolları ve belirtileri nelerdir?
Bağırsak parazitleri genellikle "el-ağız-dışkı" döngüsü ile bulaşırlar. İyi yıkanmayan ellerde ve tırnak aralarında taşınan parazit yumurtasının ya da parazitle enfekte su ya da yiyeceğin ağız yoluyla alımından sonra, her parazit kendine özgü göç yollarını izleyip, bağırsaklara yerleşerek hastalık belirtilerine neden olur. Çengelli solucanlar ise yurdumuzda özellikle Karadeniz Bölgesi'nde sık bulunur ve toprakta çıplak ayakla dolaşanların derilerinden girerek bağırsaklara ulaşır. Anne-babalar bağırsak parazitleri açısından uyanık olmalıdır. Çocuklarda makat ya da vajinada kaşıntı, gece uyurken ağızdan salya akması, diş gıcırdatma, iştahsızlık, kansızlık, aşın gaz çıkarma, geğirme, ishal, bulantı-kusma durumlarında parazit ihtimali akla gelmelidir. Dişi kıl-kurtlannın bağırsaklardan makata inerek yumurtladığı sabah saatlerinde, bez bölgesinde kılkurtlarının kendileri görülebilir ya da nadiren bağırsak parazitlerinin tümü ya da parçası dışkının içinde bulunabilir.

1 yaş civarında bağırsak kurduna rastlanmasının çocuk sağlığı üzerinde ne gibi zararlı etkileri vardır?
Bu durumda tanı ve tedavi gecikirse kansızlık, iştahsızlık, mide-bağırsak şikayetleri nedeniyle çocuklarda gelişme geriliğine neden olabilir. Çok küçük çocuklarda ve bebeklerde parazite rastlanması, bağışıklık sistemini ilgilendiren ciddi patolojileri de düşündürebilir.

Nasıl ve ne kadar zamanda tedavi edilir?
Şüphe durumunda doktora başvurulmalıdır. İlk yapılacak tetkik, dışkı incelemesidir. Bazen dışkı incelemesinin birkaç kere tekrarlanması gerekebilir. Doktor, gerekli gördüğü durumlarda kan tahlili de isteyebilir. Anne-baba ya da bakıcının makat bölgesinde kıl kurtlarının çıplak gözle gördüğü durumlarda tetkik yapılmadan da tedavi verilebilir. Parazit saptandığında, aynı ev içinde yaşayan herkese uygun dozda tedavi verilmeli, gerekirse tedavi tekrarlanmalıdır. Genel hijyen kuralları ailelere tekrar hatırlatılmalı, iç çamaşırları kaynatılarak yıkanmalı, mümkünse ütülenmeli, tırnaklar kısa kesilmelidir.

Bağırsak kurtları ve parazitler oluşmadan, korunma yolları nelerdir?
• Anne sütüyle beslenme koruyucudur. İlk 6 ay sadece anne sütüyle beslenme önerilmelidir.

• Ek besinlere geçildiği andan itibaren besinlerin hazırlanması, saklanması ve bebeğe sunulması aşamalarında temizlik kurallarına dikkat edilmelidir. Mama hazırlamada kullanılan sular güvenilir ya da kaynatılmış olmalıdır.

• Kaynağı belli olmayan sular ve kuyu suları hiçbir zaman kullanılmamalıdır.

• Eller tuvalet sonrasında mutlaka yıkanmalı, sabunlanmalı, tırnaklar kısa kesilmiş olmalıdır.

• Çiğ et ve ürünleri tüketilmemelidir.

• Sebze ve meyveler çiğ tüketilecekse mutlaka iyi yıkanmalıdır.

• Çengelli solucanların yoğun olduğu bölgelerde çıplak ayakla toprakta gezinme önlenmeli, çocuğa mutlaka ayakkabı giydirilmelidir.

• Sokak kedi ve köpekleriyle temas, en aza indirgenmelidir.

• Parazit şüphesi olan ailedeki tüm bireyler, sağlık merkezine yönlendirilmeli ve tedavileri sağlanmalıdır.

Kaynak: Bebeğim Dergisi