MARDİNDE TURİZM

Hakkında---Tarihçe---Coğrafya---Ekonomi---Nüfus---Ulaşım---Turizm---Yemekler---Konaklama
Müzik---Gerekli Bilgi---Telefon Rehberi---Hoşgörülerin Diyarı Mardin---Kâşifini bekleyen şehir
-------------------------------------------------------------------------------------------------

TURİZM POTANSİYELİ

Mardin’de kültür, çağlar boyu yerleşik olan uygarlığın izlerini taşır. Mardin ili önemli tarihsel ve kültürel mimari zenginliklere sahiptir. Bu zenginliğin turizm alanında en iyi şekilde değerlendirilmesi halinde ilin kalkınmasına ve ülke turizmine büyük katkı sağlayacağı kuşkusuzdur. Dünü bugün, dünden getirdiklerini gönlünden; geçmişten geleceğe sunan, tarihi tarihle özümsetmek, yaşayıp yaşatabilmek ayrıcalığı nedeniyle, tarihin en eski Hıristiyan topluluğu Süryanilerin köklü kültürü ve çeşitli uygarlıkların izleriyle bezenen Mardin’de engin hoşgörü şehrin ötesine ulaşmaktadır. Ezanların Çanlarla kardeşçe ve birlikte yankılandığı bu medeniyetler şehrini görmek istemez misiniz? Son yıllarda sadece ülkemizin değil tüm dünyanın ilgisini çekmeye başlayan Mardin, tarihi ve kültür yapısı ile Unesco’nun “Dünya Mirası Kenti Listesine” girmeye adaydır. Kültür Varlıklarının belgelenmesi korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması önem arz etmektedir. İlimiz merkez ve İlçelerinde Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Müdürlüğünce tescil edilmiş 665 adet binamız mevcuttur. Ziyaretçi akınına uğrayan kente resmi kayıtlara göre; 2000-2006 Yılları Arasında Mardin'de Turizmin Gelişmesi
----------------------------------------------------------------------------------

TURİZM AMAÇLI SPORTİF FAALİYETLER

AV TURİZMİ

Mardin arkeolojik bakımdan zengin olduğu kadar tabii güzelliği bakımından da farklı bir cazibeye sahiptir. Farklı doğa yapısı av turizmini canlı kılacak tüm unsurları barındırır. Son zamanlarda avcıların yoğun ilgisini çeken mekanlarda:Tilki, tavşan, keklik, karabatak, çulluk, yaban ördeği vardır.

GENÇLİK TURİZMİ(KAMP)

Beyazsu (Nusaybin-Midyat), Karasu (Nusaybin-Mazıdağı-Midyat), Bakırkırı (Merkez), Gurs Şelale ve bahçeleri (Kızıltepe-Yüceli), Zınnar Bahçeleri.(Merkez)... Savur Piknik ve Mesire Bahçeleri, Alabalık tesisleri, Sultanköy Piknik ve Mesire Bahçeleri alabalık tesisleri, Yeşilli Vadisi... DAĞ-DOĞA YÜRÜYÜŞÜ: Zinnar Bağları... Beyazsu...
----------------------------------------------------------------------------------

MARDİN KALESİ

Ben Kalekent Mardin’im
Ben Mardin Kalesiyim. Mardin'i hep koruyan kollayan, Timur’u çileden çıkaran. Ben Mardin'im, Kale benim korunaklı zırhım, ova önümdeki kalkan…
Ben Kartal Yuvasıyım. Bir zamanlar yüzlerce ev vardı sırtımda... Şimdi uzaktan gördüğünüz cami kalıntısı var ya... O benim devasa yapıtlarımdandı. Ben Şad Buharinin ateşe taptığı mabedim. Ben Hamdanilerin güvenciyim. Ben ambarlarda erzak, gökyüzüne komşuyum... Bakmayın şimdilerdeki halime öyle... Ben Pers ve Babil muhacirlerinin yurduyum.
Savaşlarda halkın savunması, yüreği, barışta en güzel mesire yeri... Ben sarnıçlar diyarıyım... Ben Mardin Kalesiyim... Timur'a karşı insan onurun direnç noktası, veba salgınlarında Hakk'tan medet ummanın diyarıyım...
"Ben Kadeş Huzuruyum"
"Ben Kalekent Mardin'im."
----------------------------------------------------------------------------------

KALELER

Mardin Kales Merkez
Kız Kalesi (Kalat’ül Mara-Lorna Jurek) Merkez Eskikale Köyü
Erdemeşt Kalesi Merkez, Arur Kalesi Merkez
Dara Kalesi (Daras Anastasiupolis) Merkez Oğuz Köyü
Rabbat Kalesi Derik Hisaraltı Köyü
Dermetinan Kalesi Mazıdağı Gümüşyuva Köyü
Zarzavan Kalesi (Sammachisacane) Mardin-Diyarbakır Yolu üzeri
Savur Kalesi Savur Merkez, Aznavur Kalesi Nusaybin Merkez
Rahabdium Kalesi (Hafemtay) Nusaybin Merkez
Merdis Kalesi (Marin) Nusaybin Merkez Haytam Kalesi (Turbdin-Dimitriyus)
Nusaybin El Nıhman Kalesi Yeşilli Bülbül Köyü
----------------------------------------------------------------------------------

HARABELER

İlimizde : Dara HarabeleriNusaybin Gırnavaz(Çağlar Köyü) Harabeleri,Marin Harabeleri,Fıtvar Harabeleri,Akbağ Harabeleri,Hofi ve Zaravan Harabeleri,Beşikkaya Harabeleri,Telbısım Harabeleri,Ramanus Harabeleri,Kefernut Harabeleri bulunmaktadır. Dara Harabeleri (Oğuz Köyü)
Mardin’in güneydoğusunda 30 km. uzaklıkta Oğuz Köyü’ndedir. Burası Eski Mezopotamya Bölgesinin en ünlü kenti iken bugün küçük bir köy yerleşmesi haline gelmiştir.
Bu antik yerleşim yeri, Büyük İskender’le Dara’nın savaşına da sahne olmuştur. Kent, İran Hükümdarı ünlü Darayuvaşi tarafından kurulmuş, çeşitli dönemlerde İranlılarla Romalılar arasında el değiştirmiştir. VII yy. sonlarına doğru Emeviler’in daha sonra Abbasiler’in XV yy.da Türkler’in eline geçmiştir. Kalıntılar arasındaki büyük kesme taşlar ve bulunan sikkelere bakılacak olursa Dara’nın geçmişte büyük ve görkemli yapılara ve zengin hazinelere sahip olduğu söylenebilir.
Dara Kent Kalıntıları, kayalar içinde oyulmuş çevresi 8-10 kilometreyi bulan geniş bir alana yayılmıştır. Buralarda mağara evler vardır. Kalıntılardan çıkan taşların kentin diğer bölümünde kullanıldığı görülmektedir. Mağaraların doğusunda yer alan kayamezarları Kuruçayla sınırlanmaktadır.
Asıl kent çevresi 4 kilometre surla korunmuştur. Güney ve kuzeye açılan iki kapısı vardır. İçkale kentin kuzeyinde ve 50 metre yüksekliğindeki tepenin üst düzlüğüne kurulmuştur. Kent kalıntıları içinde kilise, saray, çarşı ve depoları, zindan, tophane ve su bendi halen görülebilmektedir.
Köyün kuzeyinde, güneye doğru inen kayalar oyularak, görkemli bir su bendi yapılmıştır. Bugün de bentten su akmaktadır. Doğal etkiler sonucu zaman zaman yörede pek çok kültür varlığı gün ışığına çıkmaktadır.
Ayrıca köyün etrafında kayalara oyulmuş 6-7 kadar mağara eve rastlanır. Bunların tarihi Geç Roma(Erken Bizans) dönemine kadar gider.

----------------------------------------------------------------------------------

ÇEŞMELER ÇARŞILAR, HANLAR, HAMAMLAR, KAPLICALAR

Çeşmeler : Kasımiye, Aynılpetrek, Firdevs, Ayn Kapçak, Ayn İcrun, Ayn Melha, Fahriye, Sultan İsa, Cevheriye, Ayn Saray, Ravza, Ayn Yahut, Tumbağa, Ayn ıl Kambar, Ayn ıl Milliye, Ayn ıl Cavz, Ayn ıl Tokmak vardır.
Çarşılar : Mardin’de, Sipahiler, Un, Ayakabıcılar, Hasan Ayyar, Meşkin, Nalburiyeciler, Marangozlar, Kasaplar Çarşısı vardır.
Hanlar : İlimizde Kervansaray Sürur Hanı, Kayseriye, Çeço Hanı, Cumhuriyet Hanı bulunmaktadır.
Hamamlar : Mardin İlinde Emir, Savurkapı Hamamı, Yıldız Hamamı, Ulu camii Hamamı, Meristen Hamamı, Sıtrazaviye Hamamı vardır.
Kaplıcalar : Dargeçit İlçesinde Germ-i Ab Kaplıcası vardır.
----------------------------------------------------------------------------------

CAMİLER ve MEDRESELER
Ben Ulu Cami'yim (Cami-i Kebir)

Her taşıma sinmiş ilahi duaları gök kubbeye taşıdım. Ben Ulu Cami’yim... Minarem gök yüzüne uzanan şehadet parmağım. Yüksekliğimle nerdeyse kaleye uzanırım. Etrafımda çarşılar kenetlenmiştir.
Benim minaremden yayılan ezan, kalede yansır. Rüzgar ilahi davetimi Mezopotamya'ya ulaştırır. 12. yüzyılda Artuklu görkemiyle inşa edildi minarem. Kutbettin İlgazi'ye hep müteşekkir kalmışımdır. Ne rüzgarların şiddeti, ne karların ağırlığı, inançla inşa edilmiş mabedimi yıkamamıştır.
Ben Ulu Cami’yim yüce bir medeniyetin bu güne bıraktığı miras. Her sabah güneş ilk ışığıyla beni selamlar. Dolunay nerdeyse miraneme konar. Hele sisli havalarda ruhum kasvetle dolar.
Ben Ulu Cami’yim. Dedim ya, ezanım çan kulesinin davetiyle yankılanır.
Ben Ulu Cami’yim benim suyum hiç bitmez. Kalede birikir buz gibi sular sonra şadırvanımda konaklar. Biliyor musunuz? Batıya bakan kapımda hemen duvarın yanında kara bir taş var. Çocukların ellerini sürüp dilek diledikleri.
Ben Ulu Cami’yim. Latifiye ve Şehidiye Camileri’nin minarelerine göz kırpan... Ben Mardin'im. Ulu Cami’nin duvarlarına yazılan kitabe.

Zeynel Abidin Camii ve Türbesi

Nusaybin ilçesinde Hz. Muhammed’in 13. torunlarından olan Zeynel Abidin adıyla anılan camide kendisinin ve kız kardeşi Zeynep’in türbeleri vardır. Hz. Muhammed’in berberliğini yapmış olduğu söylenen Selman-ı Pak’ın ziyaretgahı mevcuttur.

Koçhisar Camii (Kızıltepe Ulu Camii)

Yapımına Mardin Artukoğullarından Yavlak Aslan tarafından (1184-1200) başlanmış ve kardeşi Artuk Aslan tarafından(1200 ila 1239)da tamamlanmıştır. Kıble duvarına paralel üç nef mihrap önünde iki nef boyunca 9.75 metre çapında tromplu bir kubbe ile kesilmiştir. Caminin iç kısmı, mihrabı ve duvarları zarif oyma işleme yazılarıyla süslenmiştir.

Melik Mahmut (Bab Es Sur) Camii

Yatık bir dikdörtgen alan kaplayan ve bir yanında ve yanlardan dar sokakların ayrıldığı evlerle ve çeşitli portal şeklinde taş işlemeli ana girişi küçük bir meydanda açık durumdadır. Melik Mahmut (1367-1368)’un burada defnedilmiş olmasından da bu camiye Melik Mahmut Camisi denmektedir.

Abdullatif (Latifiye) Camii

M.S. 1314’te Artukoğullarından Melik Salih ve Melik Muzaffer’in adamlarından Abdullatif Bin Abdullah tarafından yaptırılmıştır. Minaresi Mısır Valisi Muhammet Ziya Tayyar Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Sultan Avis ve Melik Mansur burada gömülüdür.

Ben Kasımiye Medresesi'yim

İnançlarda duvarlardaki kanın Kasımpaşa’ya mal edildiği yer. Cihangir Bey Türbesi’nin yanı başı. Ovadan bakınca görürsünüz, bal sarısı taşların aksi, gözlerinizi kamaştırır. Küçük küçük odacıklarım vardır. Hep insanları eğitmek için kullandım oraları. Benim göbeğimde bir havuz var, üstü eyvanlı olan... Bir bilseniz bana ne kadar serinlik verdiğini. Ben Artuklu mimarisini yansıtırım. Kulak verin, evet, lütfen. İşitebiliyor musunuz taş işçilerinin çekiç seslerini? Son zamanlarda çok üzülür oldum. İşlemelerim dökülmeye başladı bir bir... Dış kapım yıkılmak üzere... Neyse...
Ben Kasımiye Medresesi... Cihangir’in oğlu Kasım’ın adıyla anılan. Ben yeri gelince bir külliye, bazen bir dergah oldum. Ama şimdilerde ziyaretçilerim çok arttı. Benimle ilgilenmeye başladı insanlar. Etrafımda ulaşılabilir yollar var.
Bir de mütevazı bir bekçi. Bilmiyorum ama herhalde bana sahip çıkacaklar. Benimle ilgili güzel haberler yazıyorlar.
Ben Kasımiye Medresesi’yim. Ne olursa olsun bu milletin kültürü, geçmişinden geleceğine aktarılan bir ecdat yadigarıyım. Ne olur bana kızmayın. Yüreğim dopdolu.
Ben Kasımiye Medresesi’yim. Sizden yardım bekleyen...

Zinciriye (Sultan İsa) Medresesi

Medrese Mahallesinin kuzeyindedir. 1385 yılında Melik Necmeddin İsa Bin Muzaffer Davut Bin El Melik Salih tarafından yaptırılmıştır. Timur ve ordusuyla mücadele etmiş olan Melik İsa bir süre bu medresede hapsedilmiştir.
Medresenin girişindeki taş işlemeler dikkat çekicidir. İki avlulu ve iki katlı olup, avlunun dışında kalan mekanlarla iyice yayılmış, dilimli kubbeleriyle uzaktan dikkati çeker. Medresede Sultan İsa Türbesi ve birçok eski kitabeler mevcuttur. Medresenin yüksekte kurulmasının amacı, rasathane olarak kullanıldığındandır. Mihrapta kullanılan taşa, ışık vurunca taş renk cümbüşüne dönüşür. Bu yapı Müze olarak da kullanılmıştır.

Şehidiye Medresesi ve Camii

Ana Caddenin güneyinde Şehidiye Mahallesindedir. Katip Ferdi, Sultan Melik Nasruddin Artuk Aslan tarafından 1201-1239 bu yapının yaptırılıp kendisinin de buraya gömüldüğünü bildirir. Medresenin tarihi için araştırmacılar genellikle 13.yüzyılın başını kabul ederler. Her iki durumda da Medrese 13.yüzyılın ilk yarısında kurulmuş olmalıdır.
1916 yılında Camiye bu gün ayakta duran minaresi ilave edilmiştir.

Sıtti Radviyye (Hatuniyye Medresesi)

Kutbeddin İlgazi'nin annesi adına Sitraziye Camii ile aynı tarihte inşa ettirilmiştir. 12. Yüzyıl mimari özelliklerini taşır. İki katlı, iki eyvanlı revaklı avlulu bir yapıdır.
Camii içinde Hz. Muhammed'e ait olduğu kabul gören ayak izi mevcuttur. Lahitler bu yöredeki Artuklu eserlerinin en önemlilerinden biri olan bu medreseyi ayrıcalıklı bir konuma sokar.

----------------------------------------------------------------------------

TÜRBELER ZAVİYELER

Sultan Musa Türbesi (Diyarbakır Yolunda)

İlimizde : Sultan Musa Türbesi, Şeyh Lile Türbesi, Şeyh Salih Türbesi, Şeyh Hamit Türbesi, Musaip Türbesi vardır.

Şeyh Pir İsa Türbesi (Sürgücü Beldesi)

Şeyh Pir İsa Türbesinde, Şeyh Pir İsa, Şeyh Şakin, Şeyh Ali, Şeyh Muhammet ve Şeyh Resul Kabirleri vardır

----------------------------------------------------------------------------------

KİLİSELER ve MANASTIRLAR

Mor Behnam (Kırklar)Kilisesi

5.yy'da yapılmıştır. Şar Mahallesindedir. Kilise’de üç giriş kapılı ince taş işçiliği ile işlenmiş mihrapları, dörtyüz yıllık ahşap mihrap kapıları, 1500 yıllık kök boya ile baskı perdeleri, geniş avlusu içinde çan kulesi evi ve adeta dantel gibi işlenmiş taş oymacılığı örneklerinin yer aldığı divan mevcuttur. 1170 yılında kırk şehitlere ait kemikler bu kiliseye getirilmiştir. Bugün Mardin Metropolitlik Kilisesidir.

Meryemana Kilisesi ve Patrikhane

1860 yılında Patrik Antuan Semheri tarafından yaptırılan Kilise 21 sütun üzerine oturtulmuştur. Kilise’de: Kemer, yuvarlak taş sütunlar ve avluda korkuluklar yer alır. Patriğin oturma yeri ve İncil vaaz yeri, üzüm salkımlı motiflerinin ahşap el işçiliği ile bambaşka bir görünüm sergilemektedir. Kilisenin “Varnadrun, Baharan “koro balkonu aküstiktir.
Patrikhane, 1895 yılında Antakya Patriği İgnatios Benham Banni tarafından inşa ettirilmiştir. 1988 yılında Kültür Bakanlığına devredilen Patrikhane, restore edilerek 1995 yılından itibaren müze olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Eski Patrikhane binasının bir kısmı, ilde ana caddenin 1914-1915 yıllarında Almanlar’ın demirden yapılmış tekerlekli arabalarının geçebilmesi için yapılan genişletme çalışmalarında yıkılmıştır. 1958 yılında ana cadde genişletilip Cumhuriyet Alanı ve yol bugünkü haline getirilmiştir.

Mor Yusuf Kilisesi (Surp Hovsep)

Meclis-i Mebusan Üyesi Hovsep Kazasyan öncülüğünde 1894 yılında ibadete açılmıştır. İçinde 21 sütun bulunan kilisenin koro balkonu akustik olup, çok sayıda değerli ikonası vardır.

Deyrü’zzafaran Manastırı (Mor Hananya)

Ben Deyrüzzafaran Manastırıyım. Mardin ilinin 5 km doğusunda bulunan... Ben 639 yıl boyunca Dünya Süryanilerinin Patriklik Merkezliğini yaptım. Ama ben Süryani kültüründen çok önce vardım. Benim yapım tarihim Mardin ilinin kuruluşuna kadar gider. Biliyor musunuz? Yapımın bu kısmında taşlar harçsız olarak tavanda kenetlenmiştir.
Ben Şemsiliğin en eski mabetlerinden biriyim. Ben niye böyle uzaktayım biliyor musunuz? Doğayla, yaratılanla, yaradan ile baş başa kalmak için.
Ben Mardin'de çok mutluyum. Hep huzur içinde yaşadım. Benim edebiyatımın en büyük ustası Aziz Efraim, ilham verdi vücuduma. Benim dilim İsa'nın konuştuğu Aramice ile akraba, kökenim bilinen en eski Hıristiyan topluluğudur.
Ben Deyrüzzafaran Manastırıyım. Tarihin her safhasında çok önemli olan... Biliyor musunuz? Benim insanlarım dini, dili ne olursa olsun Mardin'de herkesle hep dostça yaşadı.
Ben Deyrüzzafaran Manastırıyım. Görkemli yapısıyla geniş arazide Hakk’a tapınmanın diyarı...
Ben Deyrüzzafaran manastırıyım her zaman misafir ağırlayan sevecen bir dost... Ben Hana Dolabani'nin mabediyim. Dünden bu güne gelen...

Deyru’lumur Manastırı (Mor Gabriyel)

Midyat’ın 18 km.doğusunda olup, Savurlu Mor Samuel ile Kartminli Mor Şemun tarafından MS.397’ de inşa edilmiştir. Manastır, 615’ten 1049’a kadar Metropolitlik Merkezi olmuştur.

Mor Yakup Manastırı (Nusaybin)

Nusaybin İlçe merkezindeki Manastır, Mor Şabo ve 11 öğrencisinin şehitliğine kadar Mecusi tapınağıydı. Tapınak kalıntıları üzerine MS.328 yılında Mor Yakup’un ölümünden sonra adına ithafen inşa edilmiştir. İçinde Türbesi vardır. XIX. yy.a kadar bünyesinde rahipler yaşardı. Taş işçiliğindeki mükemmeliyetçilik sanki bir su damlasının inanç ve sevgi ile taşlar arasında dans ettiği izlenimini verir

Midyat Meryemana Manastırı

Midyat Anıtlı(Hah) Köyündedir. Yöre Süryanilerinin genel kanısına göre Meryemana Manastırı, 3 Mecusi’nin gelip kurduğu şehirdir.

Mor Dımet Manastırı

Savur İlçesi Dereiçi Köyündedir. Manastıra gelen romatizma hastalarının iyileşmesi sebebiyle buraya “Romatizma Manastırı” da denilmektedir.

----------------------------------------------------------------------------------

MAĞARALAR

Doğadan sakınmak, koruyabilmek kendini ve yakın çevresini, dünyanın varlığından beri insanoğlu için hep gerekli olmuştur.
Mardin, bu anlamda coğrafi özelliklerinin gerekleri doğrultusunda insanlar tarafından kaya kültürü ile paralel mağara kültürünü doğurmuştur. Mevcut bulunan mağaralar, içlerine girildikçe bizden öncekilerin sabrını, gücünü, sanat anlayışını görmemiz için imkan sunmaktadır.

İldeki Bazı Mağaralar:

Mardin Gızzelin (İplikDokuma), Şakolin ve Firiye Mağarası, Midyat Linveyri Şifa, Kefilsannur, Şenköy Kefilmelep, Kefilmardin, Hapisnas, Tınat, Savur Kıllıt, Kızıltepe Hanika ve Salah, Nusaybin Hessinmeryem ve Sercahan, Mazıdağı Gümüşyuva ve Avrıhan, Derik Derinsu, Dırkıp, Haramiye, Sürgücü Beldesi Kırkdirek, Duderyan Mağaraları vardır

Kaynak: www.mardin.gov.tr